Dil Peyniri Nedir?
Dil peyniri, Erzurum ve Kars yöresine özgü, lifli bir peynir çeşididir. İnek ve keçi sütü başta olmak üzere çeşitli hayvanların sütlerinden imal edilebilen bu peynir, az tuzlu yapısı ve hafif aromasıyla ön plana çıkar. Manda ve koyun sütü gibi sütler de dil peyniri yapımında sıklıkla kullanılır.
Tam yağlı bir peynir çeşidi olmasına rağmen içeriğindeki yağ oranı aşırı değildir. Çabuk erimesi nedeniyle kaşar peynirine benzer ancak daha yumuşaktır. Bu peynir, künefe ya da kadayıf gibi peynirli tatlılarda da sıklıkla kullanılır.
Çoğunlukla kahvaltılarda tüketilen dil peyniri, zaman zaman ara sıcak olarak da sunulabilir. Hafif ve yumuşak bir peynir olması nedeniyle peynir tabaklarında da kendine yer bulabilir.
Dil Peyniri Nasıl Tüketilir?
İster kızartarak ister eriterek yiyebileceğiniz dil peyniri, eşsiz yöresel lezzetlerimiz arasındadır. Peynir tabaklarından kahvaltı masalarına, her yerde tüketilebilecek olan dil peyniri, çok yönlü bir peynirdir. Elbette, dil peynirinin tadına ve lezzetine tam anlamıyla doymak istiyorsanız, dil peyniri nasıl tüketilir bilmelisiniz.
Dil Peyniri Kızartması
Klasik dil peyniri, özellikle sabah kahvaltılarında, kızartılmış bir şekilde sunulabilir. Bunun yanında, dil peyniri, mangallarda ya da pikniklerde de hellim peynirine hoş bir alternatif olarak tercih edilebilir. Kızartıldığında kendine has bir doku ve aromaya kavuşan dil peynirini doğru şekilde kızartmak da elzemdir. Elbette Bahçıvan Peynir olarak bu konuda da yanınızdayız; adım adım dil peyniri kızartması şöyle yapılır:
- Öncelikle kaliteli bir dil peyniri seçin,
- Peynirleri dilediğiniz boyutta kesin,
- Çırpılmış yumurta ve galeta ununu karıştırın,
- Peynirinizi bu karışıma batırın,
- Üstü galetalı yumurtayla kaplı peynirlerinizi kızgın yağda birkaç dakika kızartın,
- İster kahvaltıda ister ara sıcak olarak servis edin.
Dil Peynirini Farklı Peynirler Ile Karıştırıp Tüketmek
Dil peyniri, tost ya da sandviç yaparken de gönül rahatlığıyla kullanabileceğiniz bir peynir türüdür. Kolayca erimesi ve hafif bir tadı olması nedeniyle bu peyniri yemeklerinize çeşni katmak için kullanabilirsiniz. Her ne kadar dil peynirini farklı şekillerde tüketmek mümkün olsa da en yaygın kullanım şekillerinden birisi farklı peynirler ile karıştırıp tüketmektir. Kaşar, çedar veya tost peyniri, dil peyniriyle birlikte kullanabileceğiniz başlıca peynir türleri arasındadır.
Farklı peynirler ile dil peynirini kullanmak için farklı yöntemlere başvurabilirsiniz. Örneğin, tost yaparken diğer peynirlerin yanına dil peyniri koymak en basit yöntemdir. Bunun yanında, dil peynirini rendeleyip kaşar veya çedar peyniriyle birlikte tostun içine serpiştirmek de güzel bir yöntem olabilir. Peynirli çorba veya börek yapıyorsanız da dil peyniri kırıntılarını farklı peynirler ile birlikte yemeğe katabilirsiniz.
Dil Peynirinin En İyi Gittiği Yemekler
Yöresel peynirlerimizin en çok tercih edilenlerinden dil peyniri, farklı yemek çeşitleri ile harika uyum sağlar. Özellikle tost veya pizza gibi yemeklerde kullanılan dil peyniri; sıcaklığa maruz kaldığında hızlıca eriyip kullanıma hazır hale gelir. Kaşar peynirine kıyasla daha hızlı erimesi ve tat olarak daha az tuzlu olması, peynir aromasının baskın olmasını istemediğiniz yemekler için harika bir malzeme haline getirir.
En kolay eriyen peynir türlerinden biri olması ve az tuz barındırması nedeniyle, dil peynirini, tatlıdan tuzluya her çeşit yemekte kullanabilirsiniz Dil peynirini rahatlıkla kullanabileceğiniz yemekleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sandviç ya da tost gibi yiyecekler akla ilk gelenlerdir,
- Az tuzlu olması nedeniyle künefe ya da kadayıf gibi tatlılarda dil peyniri kullanılabilir,
- Çabuk erimesi sebebiyle – eğer kolot ya da kaşar gibi peynirler yoksa – kuymak yapmada da kullanılabilir,
- Kahvaltılık peynir tabaklarında hafif aroması nedeniyle yer verilebilir,
- Şarabın yanında sunulan peynir tabaklarında bulunabilir,
- Dil peynirli tavuk gibi etli yemeklerde tercih edilebilir,
- Çeşitli börek çeşitlerinde de tercih edilebilir,
- Corn dog yapımında kullanılabilir,
- Tek başın atıştırmalık olarak tüketilebilir,
- Çok peynirli pizza tariflerinde yer verilebilir,
- Hamburger yapımında çedarın yanında kullanılabilir.
Yukarıda saydıklarımız, dil peynirini kullanabileceğiniz yemeklerin yalnızca bir kısmıdır. Kolay eriyen peynir kullanmanız gereken tüm tariflerde, dil peynirine yer verebilirsiniz.
Dil Peynirini Kahvaltılık Olarak Tüketmek
Dil peynirli kahvaltılıklar, güne harika bir başlangıç yapmak için birebirdir. Zengin besin değerleri ve eşsiz lezzeti ile ihtiyaç duyduğunuz her şeyi size sunan dil peynirini farklı malzemeler ile bir araya getirerek sağlıklı kahvaltılıklar ortaya koyabilirsiniz.
İşte yapabileceğiniz en lezzetli dil peynirli kahvaltılık tarifleri:
Kahvaltılık Sucuklu Dil Peynirli Omlet: 2 adet yumurta, 10 dilim sucuk, 4 dilim dil peyniri, biraz sıvı yağ, karabiber ve tuz ile yapabileceğiniz bu harika tarif; sabah menünüze besleyici ve lezzetli bir dokunuş katacak.
Omlet tost tarifi: 2 adet yumurta, dil peyniri ve bolca baharat ile yapabileceğiniz bu tarif, aslında klasik omlet tarifinden pek de farklı değil. Yapmanız gereken, normal bir omlet yapmak ve sonra bu omleti katlayıp arasında dil peyniri koymak. Kısa bir süre omleti tavada bu şekilde ısıtarak dil peynirinin erimesini sağlayıp servise hazır hale getirebilirsiniz.
Pane dil peyniri: Eğer kahvaltınıza çeşitlilik katacak bir tarif arıyorsanız, dil peynirli pane tarifi tam da aradığınız şey olabilir. 8 parça dil peyniri, 4 kaşık un, 4 kaşık mısır unu, 1 yumurta ve biraz tuz ile yapabileceğiniz bu tarifi 10 dakika içerisinde hazırlayabilirsiniz. Öncelikle yumurtaları bir kaba alıp tuz ile birlikte çırpın. Ardından, peynirleri önce una, sonra mısır ununa batırın. Kızgın yağda renk alana kadar kızartın.
Dil Peyniri Nasıl Saklanır?
İlk defa dil peyniri alan kişilerin en çok merak ettiği konulardan birisi de “Dil peyniri nasıl saklanır?” sorusudur. Dil peynirinin saklama koşulları, diğer yumuşak peynir çeşitleri ile neredeyse aynıdır. Tuzlu yapıda olmadığı için bozulmaya müsaittir ve doğru şekilde saklanmalıdır. Eğer hemen kullanılmayacaksa, ambalajından mümkün olduğunca çıkarılmamalıdır. Zira, ambalaj içerisinde duran bir dil peyniri, aylarca bozulmadan saklanabilir.
Ambalajından çıkarılan dil peynirini soğuk bir yerde saklamak şarttır. Aksi takdirde, peynir hızlıca bozulur. Genelde en ideal saklama yeri buzdolabı ya da derin dondurucudur. Ambalajında olmayan peyniri pamuklu bir bez ile sararak içeri giren hava en aza indirilebilir. Pamuklu bez yoksa, streç film de fazlasıyla işinizi görecektir.
Dil Peyniri Nasıl Yapılır?
Dil peyniri yapımı, geleneksel bir peynir üretim sürecidir. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde, farklı yörelerde, yüzlerce yıldır imalatı yapılan bu peynir; inek, manda, koyun ve keçi gibi farklı hayvanların sütünden yapılabilir.
Dil peynirinin yapımı, fazlasıyla uzun ve detaylı bir süreçtir. Ülkemizin, Kars ve Erzurum illeri başta olmak üzere, çeşitli yörelerinde yüzyıllardır imal edilen bu peynir, sabır gerektiren üretim süreci nedeniyle değerli bir ürün olagelmiştir. Adım adım dil peyniri yapımı şu şekildedir:
- Öncelikle taze süt güzelce kaynatılır,
- Kaynayan süt, 32 dereceye gelene kadar bekletilir,
- 32 dereceye geldiğinde süte maya eklenir,
- Süt yaklaşık 1 saat kadar dinlendirilir,
- Dinlenme sürecinde sütte pıhtılaşma meydana gelir,
- Pıhtılar iyice belirginleşince kesme aparatıyla kesikler atılır,
- Kesilen pıhtılar ufak ufak yeniden kesilip özel dil peyniri kalıplarına dökülür,
- Kalıplara alınan peynir parçalarının suyunu süzmesi için bir süre beklenir,
- Peynirin suyu yaklaşık 30 dakika içerisinde süzülür,
- Peynirin sıcak su içerisinde kıvam alması beklenir,
- Sıcak suda bekleyen peynirlere peynir tuzu atılır,
- Tuzlanan peynirler özel kalıplara alınır – bu aşamada eklenen tuz miktarı fazlasıyla önemlidir. Dil peyniri, ne fazla tuzlu ne de tuzsuz bir peynir çeşididir; bu sebeple, peyniri fazla tuzlamamakta her zaman fayda vardır,
- Peynirler, bu kalıplarda hafifçe haşlanır,
- Bu esnada hamur kıvamına gelen peynirler kalıplara eklenip dinlenmeye bırakılır,
- Dinlenen peynirler hazır hale gelmiştir.
Dil Peyniri Hangi Sütten Yapılır?
Dil peyniri, farklı hayvanların sütünden imal edilebilir. Peynirin yapımında en çok tercih edilenler manda, inek, koyun ve keçi sütleridir. Elbette, kullanılan sütün aroması ve karakteristik özellikleri, sütün yapısını da büyük oranda etkileyeceği için farklı sütlerden yapılan dil peynirleri farklı aromalara sahip olur.
Genellikle dil peyniri yapımında öne çıkan süt inek ve keçi sütüdür. Manda sütünün görece daha zor bulunması ve koyun sütünün biraz daha pahalı olması, çoğu üreticinin bu sütleri tercih etmemesine neden olmuştur. İnek ve keçi sütü arasından bir seçim yapılacaksa, genelde daha hafif bir aroması olan inek sütü tavsiye edilir. Zira dil peyniri, hafif bir tada sahip olmasıyla bilinir.
Dil Peyniri Faydaları Nelerdir?
Tam bir sağlık deposu olan dil peyniri gerek zengin besin içeriği gerek organ sağlığına faydası nedeniyle tercih edilir. Başlıca dil peyniri faydaları şöyle sıralanabilir:
- Dil peyniri, yüksek protein oranına sahiptir, bu nedenle protein ihtiyacı olan kişilerin en çok tercih ettiği peynirler arasındadır.
- Kalsiyum açısından zengin olan dil peyniri, kemik gelişimine olumlu katkıda bulunur. Özellikle küçük yaştaki çocuklar ve bebekler için harika bir besindir.
- İçeriğindeki kalsiyum oranı sayesinde diş gelişimine de büyük oranda destek olur.
- Özellikle yüksek enerji içeriği nedeniyle kahvaltılarda tüketilmesi tavsiye edilir; kahvaltıda tüketeceğiniz bir porsiyon dil peyniri günlük enerji ihtiyacınızın tamamını karşılar.
- Lifli yapısı nedeniyle bağırsakların aktif bir şekilde çalışmasını destekler.
- Sütün kendi yağıyla hazırlanan dil peyniri, kalp dostu bir gıdadır ve çeşitli kalp rahatsızlıklarını önlemede birebirdir.
- Tansiyon dengeleme özelliği sayesinde düşük tansiyon rahatsızlığı gibi sağlık durumlarına karşı tüketilebilir.
- Vücudun direncini yükseltip bünyeyi güçlendirir.
- Özellikle kemik erimesi gibi rahatsızlıkları engelleyici özelliği ile ön plana çıkar.
- İçeriğinde bulunan bol miktarda demir sayesinde tırnak kırılmalarını engeller ve zayıf tırnakları kuvvetlendirir.
- Göz sağlığını korur.
Dil Peyniri Besin Değerleri
Dil peyniri, içeriğindeki yüksek protein ve kalsiyum değerleri nedeniyle en sağlıklı peynir çeşitleri arasında yer alır. Zengin besin değerleri, bu peyniri, çeşitli rahatsızlıklara karşı harika bir çözüm olarak sunar. Aynı zamanda, demir ve A vitamin içeriği yönünden de zengin bir gıda olmasıyla dikkat çeker. Üstelik, çoğu peynirden daha düşük bir yağ oranına sahiptir.
Dil peynirinin besin değerlerini şöyle sıralayabiliriz:
- 1,57 gram karbonhidrat
- 4,30 gram protein
- 4,92 gram yağ
- 11,25 miligram kolesterol
- 300 miligram sodyum
- 37,50 miligram potasyum
- 150 miligram kalsiyum
- 74,25 UI Vitamin A
- 0,20 demir
